ద్విగుణీకృతం

          ఆ రోజు ఫలితాలు వెల్లడౌతాయని తెలుసు. కానీ, సమయం తెలియదు. అలాగని నాలో ఆదుర్దా పెరగలేదు. బహుశః అది నా పరిణితికో, లేక నా పాండిత్యలేమికో చిహ్నమేమో! మరి, ఆ పరిణితి నేను చిన్నప్పుడే పొందానేమో! సాధారణంగా ఫలితాల రోజు నన్ను భయపెట్టేది కాదు. నేను ఆశించిన విధంగా మార్కులు రాకపోతే బాధపడేదాన్ని. అదెవరైనా పడే బాధే కదా! అందులో గొప్పేముంది?

మాతృస్వామిక కుటుంబం

"మా డిపార్టుమెంటులో పెద్దాయనతో మాట్లాడానోయ్. నా బదిలీ విషయంలో సాయం చేస్తానన్నారు", అన్నాడు అనిల్. హరిత సంతోషంగా, "అలాగా, ఆ కనకమ్మ దయవల్ల అదే త్వరలో అయితే మన కష్టాలు తీరినట్టే, అని అత్తయ్య అంటున్నారు", అంది.

"పిల్లలు ఇవ్వాళ కూడా పడుక్కున్నారా?"

"పడుక్కోరు మరి? రాత్రి పదకొండు కావస్తూంటే?"

"సారీ హరీ, రేపైనా వాళ్ళతో స్కైప్ లో చాట్ చేస్తా, సరేనా?"

"'రేపు' అని బోర్డు మీద వ్రాసినట్టే వుంది నీ వరస చూస్తుంటే! అత్తయ్య కూడా నీతో మాట్లాడాలని ఉబలాట పడుతున్నారు".

"సరే, తప్పకుండా! ఇలా ఫోన్లో కాకుండా నీతో లైవ్ గా గుడ్ నైట్ చెప్పాలనుంది".

"అనిల్, అమ్మవారికి ప్రార్థించు".

"నాలుగు రోజులు సెలవు పెట్టి ఇక్కడికి రాకూడదూ?"

"అత్తయ్య పిల్లల్ని చూసుకోలేక పోతున్నారు. పోనీ మా అమ్మ దగ్గర వదులుదామంటే ఆవిడకి టైఫాయిడ్ వచ్చి తగ్గిందికదా. ఇప్పటికీ వంటా అవీ నేనే చూసుకుంటున్నాను. నాన్న ఆవిడకి సపర్యలు మాత్రమే చేయగలుగుతున్నారు! రొటీన్ పనులకే ఇంత కష్టంగా వుంటే నువ్వు అక్కడికి రమ్మంటావేమిటి? ఇంక హాయిగా నిద్రపో. గుడ్ నైట్".

*****

In the lap of Nature in Spring

Happened to spend some time with Nature a couple of weeks back……

I seemed to be the live example of the poems, Stopping by the Woods on a Snowy Evening and Leisure.

నడమంత్రపు సిరి

పన్నీరు చల్లడానికి రెడీగా ఉన్నట్టుంది ఆ మధ్యాహ్నపు ఆకాశం. వరలక్ష్మీ వ్రతం రోజు శ్రావణ మేఘాలు వర్షిస్తే అమ్మవారి ఆశీస్సులు అందుతాయని కొందరు నమ్ముతారు. వాళ్ళలో విశాఖపట్నంలో ఒక మూడు వాటాల ఇంట్లో ఉండే ముగ్గురు మధ్య తరగతి స్త్రీలు ఉన్నారు. మొదట వాళ్ళందరిలోనూ చిన్నదైన సవిత పెరట్లోకి వెళ్ళింది, బట్టలు తీయడానికి. రెండు గంటల సమయంలో పనిమనిషి ఉండదుగా! తరువాత వచ్చిన వనిత, బట్టలు తీస్తూనే, “ఏం, సవితా! పూజంతా చక్కగా అయినట్టేనా? ఎన్ని ఐటమ్స్ నైవేద్యం పెట్టావేమిటి?” అని అడిగింది. “ అబ్బే, మూడే వనిత వదినా!” అని సవిత జవాబిచ్చింది. “ఏమిటీ, మీరు వచ్చే ఏడాదికి ముచ్చటగా ముగ్గురవాలనా?” అని వనిత అడిగితే, “అంతకన్నా వేరే భాగ్యముందా?” అంది సవిత. ఆ మాటలతోటే ఆలోచనలో పడింది. ఇప్పటికి తనకి రెండు సార్లు గర్భం నిలువలేదు. తన భర్త సారంగ్ మెకానికల్ ఇంజినీర్. అది ఆర్ధికమాంద్య కాలం కనుక అతను పనిచేసే ప్రైవేట్ కంపెనీలో ఉద్యోగులందరికీ జీతాలు తగ్గించబడ్డాయి.  వృత్తిపరంగానూ, వ్యక్తిగతంగానూ ఎదుగూ- బొదుగూ లేని జీవితం అంటే విసిగిపోయి, వాళ్ళు ఒక జాతకబ్రహ్మని ఆశ్రయించారు. ఆయన వాళ్ళ ఇద్దరి జాతకాలూ చూసి, వచ్చే అమావస్యకి సవిత నక్షత్రానికి పట్టే సూర్య గ్రహణం తరువాత వాళ్ళ చీకటి జీవితంలో వెలుగులు చోటు చేసుకుంటాయని జోస్యం చెప్పాడు. ఆ మంచి రోజులకోసం వాళ్ళు ఎదురు చూస్తున్నారు.

'గొప్ప'దనం

అనగనగా ఓ మధ్యతరగతి కుటుంబం, ఇద్దరే ఆడపిల్లలు. చిన్నప్పటి నుండీ పెద్దమ్మాయి వేదవతిది పోటీ తత్త్వం. తనకు కొన్నలాంటి బట్టలే చెల్లెలికి కొనాలని పట్టుబట్టేది (అంటే, అది తన ఎంపిక అని; పైగా, ఎవరైనా మెచ్చుకోకపోతే ఎంచక్కా తన చెల్లి మీదకి నెట్టెయ్యచ్చు). తనకి కాలేజీ లెక్చరర్ వర్ధన్ తో పెళ్ళి అయ్యింది కనుక తన చెల్లెలైన పద్మావతికి కంపెనీ మేనేజర్ సంబంధాలు చూడకుండా అడ్డుపడి, మరో కాలేజీ లెక్చరర్ తో పద్మ పెళ్ళి జరిగేలా చూసింది. వర్ధన్ వాళ్ళింట్లో ఒక్కడే కొడుకు; మంచి ఆస్తిపరులు కూడా! నసపెట్టని అత్తమామలు, వేదని అపురూపంగా చూసుకునేవారు. ఆమె ఆడిందే ఆట, పాడిందే పాట. కానీ పద్మ భర్త వేంకట్ కి ముగ్గురు అక్కలు. అత్తగారు లేకపోయినా అతను ఇంటి ఆడబడుచులకి విలువనిచ్చేవాడు. అందువల్ల, పురుళ్ళకనీ, పుణ్యాలకనీ వాళ్ళ కుటుంబాల రాకపోకలుండేవి. పైగా అంత ఆస్తిపరులు కారు. అందుచేత బ్రతుకు బండిని ఈడవడం కష్టంగా వుండేది. వేదకు అవినాష్, అనూహ్య పిల్లలు. మగబిడ్డను కన్నందుకు వేదకి అత్తమామలు గచ్చిబౌలిలో ఎనిమిదొందల గజాల స్థలం బహుమతిగా ఇచ్చారు. ఎలాగూ బాధ్యతలు తప్పవు కనుక ఉద్యోగం మానుకున్న పద్మ, అనూహ్య వయసుదైన అలేఖ్యతో సరిపెట్టుకుంది. తమ ఆర్ధిక స్థోమతు ఎక్కువని, రెండు కుటుంబాలకీ వారసుడు తనకే పుట్టాడని గర్వపడే వేద, తన స్నేహితులతోనూ, అత్తింటి చుట్టాలతోనూ గొప్ప చెప్పుకుని మురిసిపోతూ వుండేది.

***

దేవుడిచ్చిన పండు

"అమ్మా, ఈ లిటిక్కాయని నేను తింటున్నాను", అంది ఏడేళ్ళ ధృతి, సంధ్యాదీపం పెడుతున్న వాళ్ళమ్మ లావణ్యతో. దీపం పెట్టాక,  తులసమ్మ కోసమని ఓ వెలిగించిన అగరువత్తుని తీసుకెళ్తున్న లావణ్య, "ఏ లిటిక్కాయ? మన ఇంట్లో అంత చిన్న కాయలు లేవే?" అని గొణుక్కుంటూ తులసి కోట కేసి నడవసాగింది. "ఇదిగో!" అని ఓ అరగంట ముందు గుడిలో అర్చన చేసినప్పుడు ఇచ్చిన అరటిపండును చూబిస్తూ దారికడ్డం పడింది ధృతి. "కొంచెంలో చెయ్యి కాలి ఉండేది. ఏమిటీ వేషాలు?" అని కూతుర్ని కోప్పడి, ఆ పండును చూసి, "ఇది దేవుడిచ్చిన పండు. దాన్ని లిటిక్కాయ అనకూడదు. అందరితోనూ పంచుకోవాలి, అంటే పైడమ్మతో సహా," అని నీతి ఉపదేశించింది లావణ్య.

A Morning Visit to the Indira Gandhi Glass House, Hubli

We went to the glass house early on when the Sun was not yet bright. There were golden- colored murals at the entrance, which shone bright when the slanted rays of the Sun fell on them. We saw a smiling Sun on the left, and a thoughtful moon on the right. Very tall areca trees caught our attention next, before my camera caught them permanently. The glass house itself was vacant unlike its namesake in Bangalore. There was a big park around it. Unlike in Cubban Park, we found a toy train track with the cute little train being stabled (there's some problem with the machine, we're told). As we moved inside the park, we found benches made of painted wood pieces. There were places to sit, with creepers around them (there were no snakes around, though we spotted a couple of mongooses deep inside). There was a joyride too, but we were far too early to have even thought of it. There was a construction scene which had the woman labourer dressed in a Dharwad saree & blouse, reflecting the local taste in dressing. We also saw a herd of elephants which looked really real.

It was time well spent, better than my first visit to this place, which was just to watch a musical fountain.

Chandramouleeswara Temple Hubli- Forgotten Magnificence

I had not explored Hubballi at all until my cousin googled and wanted to see this temple. Our cabbie had no idea, nor did we. I tried to convince him that it might have been the Channa Basaveswara temple on the Unkal Lake and not the one in Unkal Circle, as he contended. But, the boy held his ground, and pointed out that the elevation of the temple looked drastically different; he even showed me some googled pics. Those were enough to convince me and the historian-in-the-family to go for it. After asking for directions from nearly ten people, and losing our way in the by-lanes and narrow alleys, we found this magnificent edifice of 10th-11th century vintage! It was late Western Chalukyan, and had some additions made by the Hoyasala or even the Vijayanagara rulers! We thought we'll pay respects to Lord Siva on a festive day, but lost ourselves so much that we didn't regret having to give up our original plan of watching the orange sunset from Nripatungabetta. We thought we'd missed it, but got a breathtaking view from an unexpected location. The sunset pics will find place in a different post. 

Book Summary- The Professional by Subroto Bagchi

The Professional

By

Subroto Bagchi

(Portfolio/Penguin, New Delhi, 2009, 217 pages)

The world is increasingly getting professional.  But, the author states that the term, “Professional”, is not merely a means of “earning a livelihood, just another way to get ahead in life, build and seek further material comfort to eventually enjoy retired life”, but actually “nothing short of a religion”, while, the capacity to serve was “a blessing of life”.

A Teacher’s Day

          I packed my bag and water-bottle to leave school for the day, after Jana Gana Mana. As I alighted the steps of my first floor class room, I noticed him standing at the rear gate, waiting for me to come out. I knew that he was there for me because the maid, who was to carry the school bag, was away. How unfair this was! True, I cannot carry my heavy schoolbag. But that shouldn’t mean that he carry it. How did Amma agree to this arrangement, in first place? Now that he’s shown up here, should I make him carry my bag? No way! The moment I reached the rear gate, I found his outstretched arm eager to take hold of my heavy bag. It was so endearing that anyone but I would have happily handed over the bag to him gleefully and made the way back home. But I wasn’t going to give up, not as yet. ‘I cannot’, I said, still wondering how Amma had agreed to put him to this much of strain. ‘No, dear, give it to me’, he said, as he gently took away my bag from my shoulder.  I looked at his face, which showed the signs of ageing, but then his lean frame betrayed the strong arms which were a part of it

Of Leaders and Losers 8. The “Omniscient” Foister of Motives

No one is Omniscient. Except for God. If you are a believer, that is. We believed that the world was flat until……… well, you already knew it! In daily interactions, one comes across very confident individuals, masquerading as self- styled “Omniscient” people, who brag about their “wisdom” about worldly matters. Many tend to trust their judgement in one issue or the other. True, they would have gathered their “wisdom” based on their own experience or those of the ones they knew. But, that does NOT make them worldly wise. The world always challenges the existing wisdom, to ensure nothing is absolute and permanent. One cannot afford to get fixated with certain views. Yes, you got it right-- for the first time, I am chronicling a loser.

******

ఓ బలహీన క్షణాన ............ In a weak moment.....Part 2 (concluded)

(continued from the previous post)

      ఇలా ఓ వారం రోజులు గడిచాయి. రాఘవ రావుగారిని ఐసీయూ నుండి వార్డుకి మార్చేశారు. సాయంత్రం నాలుగు నుండి ఎనిమిది వరకు ఎవరైనా సరే రోగిని పరామర్శించవచ్చు. మొదటి రోజున ఊళ్ళో లేకపోవడం వల్ల చూడలేకపోయాడు, విశ్వనాథం. ఊళ్ళోకి వస్తూనే తెలిసిన విషయమేమంటే, కాకులైన లోకులు పలకరించే నెపంతో రావు గారిని చూసి, వివరాలు కూపీ లాగడానికి ప్రయత్నించారట. ఆయన ఆవేదనా భరితమైన ఆవేశంతో అరిచారట. వీళ్ళు బయటికి వచ్చి ఆయనకు పిచ్చి అనే మరో దుష్ప్రచారం మొదలుపెట్టారు. విశ్వం ఎంతగానో బాధపడి, నాలుగు ఎప్పుడౌతుందా  అని చూసి చూసి, ఎట్టకేలకి ఆసుపత్రి చేరుకున్నాడు.

ఓ బలహీన క్షణాన ............ In a weak moment.....Part 1

ఈ కథ శృంగార రసానికి సంబంధించినది కాదు. మనోబలానికి సంబంధించినది. ఎంతో పేరు, ప్రఖ్యాతులున్న వాళ్ళు కూడా మానసిక వత్తిడికి గురి అవుతారు. స్వంత పేరుతో ఒక సమతౌల్యం (Equilibrium) కలిగి ఉన్న జాన్ నాష్ కొద్ది రోజుల క్రితం ఒక రోడ్డు ప్రమాదంలో మరణించారు. ఆర్ధిక శాస్త్రంలో నోబుల్ బహుమతి గ్రహీత, ప్రముఖ గణిక శాస్త్రజ్ఞుడు అయిన ఆయన తన యుక్త వయసులో స్కిట్జోఫ్రేనియా అనే తీవ్రమైన మానసిక రుగ్మతకు లోనయ్యారు. దాని నుంచి బయట పడ్డాక, ఈ విషయం బయటపెడితే తన పరువు ప్రతిష్ఠలకి  భంగం కలుగుతుందేమో అని ఒక సామాన్య మానవునిలా ఆలోచించకుండా, మానసిక ఆరోగ్యంపై అవగాహన పెంచేందుకు కృషి చేసిన మనీషి ఆయన. చంద్రునికో నూలుపోగులా ఆయన స్మృత్యర్థం ఈ కథ. నేను వైద్యం చేసే డాక్టర్ని కాను. అలాగని కనీసం మనోవిజ్ఞాన శాస్త్రం కూడా చదవలేదు. అయినప్పటికీ మానసిక ఆరోగ్యం అంటే మిక్కిలి మక్కువ. దీన్ని చదివిన వారిలో ఒక్కరైనా మానసిక రుగ్మతల పట్ల శీతకన్ను చూపకుండా వుంటే నా ఈ వ్రాత ధన్యమైనట్టే.

ఇక పోదాం పదండి కథలోకి ..........

*********************************

"విన్నావా గురూ, మన ఆఫీసర్ గారిని పోలీసులు పట్టుకెళ్ళి ఆస్పత్రిలో పెట్టారట!" కంగారుగా అన్నాడు విశ్వనాథం.

Kicking a Habit

          ‘When do we get married? How long do I wait?’

No, it wasn’t a girl asking a boy, but the other way round. No response.

‘Think of our friends. They are all married’. So what, seemed to be her expression.

‘Ravi and Sitara have a daughter. She’s already two. I’ll still keep asking you about our marriage and Guddi, meanwhile, would have found her man! Will we ever get married? I’d better ask an astrologer than you..’

The day I saw Death

I am tired of it all. I take care of everyone and everything at home, and yet, no one gives me a damn. I’m just taken for granted.

Let me tell you what happened this morning. I woke up fresh and fine, and made myself and my hubby some hot coffee, and sat in the balcony of our first floor flat, enjoying the cool breeze. My husband, who had just finished his workout, started, ‘I just don’t like the way the kids are idling. They don’t even wake up early!’ Being an early riser, I know of the benefits of being a lark, but my twins, aged ten, were too young to understand that. I am a firm believer in discipline, not in form, but in content. ‘Look at Kaushik, he’s one year junior to our useless fellows, but gets up early, takes the tennis class, goes to school, learns the piano, and can dance like MJ. Look at our fellows. Except for studies, they’re good for nothing’. ‘Oh, please stop that, won’t you? It seems you are cursing your children!’ said I, closing my ears from the foulness of the talk. Is this the way a father thinks about his children? Could he not think constructively? ‘You don’t understand my position. All my peers have achievers as their children. And look at me, I have twins, with half the achievement of any single child’. ‘There you are… You have twins, so you are doubly blessed. Achievements are not an end in itself. Recollect your district first rank in your X standard exam. Now, after being the father of two, does it give you the same pride and achievement as you did then?’

A Mixture of Opposites

One chapter in any elementary Chemistry textbook is “Elements, Compounds and Mixtures”. If one recollects the definition, a mixture is a physical combination of ≥ two substances that retains their original identities. In our lives, all hope for “compatible” people, who are more conspicuous by their absence. This story is about two girls who happened to lead a part of their life’s journey together.

          There were two room- mates in a college hostel, named Anita and Sunita (Ani and Suni for short). Apart from the roof, they shared an amiable nature, and would go to college together. Suni was two years senior, so her class timings did not necessarily coincide with Ani’s. They started for college together, even if either of them did not have a class then- they followed a routine, and that was a good start for the day. Ani was extroverted and boisterous, while Suni was introverted and silent. Ani was plump and healthy, and Suni was slim but weak. May be because opposite poles attract, they got along well.

పరుషపు మాటలూ, పాడు జపాలూ

మా షెట్టి, రాంప్రసాద్లు కొండంత ప్రోత్సాహాన్నిచ్చాక వ్రాయడానికి భలే ఉత్సాహమొచ్చిందంటే నమ్మండి! ప్రోత్సహించారుగా, ఇక భరించండి! ఈనాటి అంశం- “పరుషం మాటలూ, పాడు జపాలూ”. ఎందుకంటారా? మీరే చూద్దురుగాని!

ఈ రోజుల్లో పాడు జపాలూ, పరుషం మాటలూ, సర్వసాధారణమైపోయాయి. ఎందుకో తెలియలేదుగానీ, అలాగ మాట్లాడేవళ్ళకది గొప్పేమో అనిపించింది. ఆంగ్లంలో మాటాడేవళ్ళైతే మరీను. ఈ మధ్యనే మాకు తెలిసినవాళ్ళమ్మాయిని అనుకోకుండా కలిశాను. మహా అయితే ఐదు నిముషాలు మాట్లాడామేమో కానీ, అంతలో ఆ అమ్మాయి నరకాన్నీ, అశుధ్ధాన్నీ, ఇంకా చాలా చాలా చెప్పలేని మాటల్ని ప్రస్తావించింది. 'టైడ్' వాడకపోయినా అవాక్కయ్యాను. స్నేహితులని బండభాషతో సంబోధిస్తే, అది సాన్నిహిత్యమట! ముక్కుమీద వేలేసుకున్నాను. హతవిధీ, అని బాధపడ్డాను. కాలం మారిందో, నాకు వార్ధక్యం వచ్చిందో తెలియదుగానీ, నా చిన్నప్పుడు ఇలా వుండేది కాదు అని, అనకుండా ఉండలేకపోతున్నాను.

*******

నేను తెలుగులో వ్రాయగలనా? ఐతే ఎందుకు వ్రాయాలి?

నా మాతృభాషైన తెలుగులో ఒకప్పుడు బాగానే వ్రాసేదాన్ని. అంటే రెండవ భాషలో మంచి మార్కులు వచ్చేంత. ఎటొచ్చీ నవలలూ గట్రా చదివేదాన్ని కాదు. ఏ నవలలో అశ్లీలత వుందో, ఏ నవలలో హింసకి పెద్దపీట వేశారో, దేనిలో స్త్రీలను చిన్నచూపు చూశారో ముందుగానే తెలుసుకోడానికి ఆ రోజుల్లో గూగుళ్ళు వుండేవి కావు కదా! అలా అని ఆకాలపు సాహిత్యాన్ని తప్పుబట్టడంలేదు సుమండీ! నేను ఎందుకు అజ్ఞానిగా మిగిలిపోయనో మీకు చెపుతున్నాను, అంతే! అలా చందమామలో కథలు చదివి, పెరిగి, పెద్దైన నేను తెలుగులో వ్రాయడానికి భయపడడంలో ఆశ్చర్యం లేదు కదా!

Book Summary- The Goal: A Process of Ongoing Improvement by Eliyahu M. Goldratt and Jeff Cox

Publication Details:

“The Goal: A Process of Ongoing Improvement” by Eliyahu M. Goldratt and Jeff Cox; Productivity and Quality Publishing Private Limited, Madras; Special Edition, 2013 (First Published 1984); Rs. 495; 342 pages (299 pages of the novel per se).

Introduction:

          “The Goal” is a physicist- turned- management guru’s explanation of his Theory of Constraints (TOC) in the physical transformation process of manufacturing, through the medium of a business novel. This book also inaugurated a trend for his subsequent novels, which applied and extended this theory. It doesn’t need an intellectual to read and understand this book- it is written for the layman, and therein lies its biggest advantage. This eight million copy best seller is said to be widely used as a case study in Operations Management, and in helping students grasp the importance of strategic capacity planning and constraint management.